Kluczem do pomyślnego rozwiązania problemu z zespołem przewlekłego zmęczenia jest kompleksowe indywidualne podejście i bieżące konsultacje z lekarzem. Ponieważ zmęczenie jest sygnałem ostrzegawczym dla organizmu, objawy nie powinny być łagodzone. Przy długotrwałym zmęczeniu powinniśmy zbadać przyczynę i spróbować ją rozwiązać .
Spis treści

O zespole przewlekłego zmęczenia możesz poczytać tutaj: Zespół przewlekłego zmęczenia to nie lenistwo, ale choroba
Leczenie zespołu przewlekłego zmęczenia obejmuje:
- Branie leków;
- Terapię witaminową;
- Stosowanie alternatywnych metod.
Normalizacja pracy systemu obronnego organizmu wymaga kompleksowego podejścia, w tym zarówno terapii witaminowej, jak i znaczącej korekty stylu życia i leczenia farmakologicznego.
Postaram się pokazać ci podstawowe środki samopomocy i alternatywne metody.
1. Zmiana nawyków żywieniowych
- Jedz regularnie (3-5 razy dziennie) w tym samym czasie, nie przejadaj się i spożyj ostatni posiłek co najmniej 2 godziny przed snem.
- W diecie ogranicz podaż kofeiny (kawy, coli), słodyczy i ciężkich tłuszczów.
- Dieta powinna być urozmaicona, zbilansowana i lekka,
- Nie powinniśmy zapominać, że należy ją również odpowiednio dostosować, aby stymulować receptory czuciowe — wzrok, smak, zapach.
- Pij wodę w regularnych odstępach czasu i powoli — aby znaleźć czas na wypicie.
2. Zarządzanie stresem
- Zmniejsz bodźce stresowe, a także skup się na stresie emocjonalnym — np. nie oglądaj negatywnych wiadomości, filmów itp. w telewizji, otaczaj się miłymi ludźmi, słuchaj wesołej muzyki, idź do lasu, nad wodę, czyli do miejsc, które działają uspokajająco.
- Dołącz do grupy wsparcia i poznaj ludzi, którzy również zmagają się z zespołem przewlekłego zmęczenia.
- Jeśli masz siłę na delikatny trening, wybierz się na jogę. Ten rodzaj ćwiczeń łagodzi bóle mięśni i stawów, a niektóre pozycje wzmacniają mięśnie biorące udział w procesie trawienia.
- Miej hobby, zajęcia, które ci się podobają, o ile pozwalają na to warunki fizyczne i wiek.
3. Jakość i odpowiedni sen
Dobry sen jest warunkiem walki ze zmęczeniem. Jednak potrzeba snu jest indywidualna – zależy od wieku, stopnia aktywności i innych okoliczności. Stwierdzono, że przeciętna osoba powinna spać od 6 do 8 godzin. Ale są ludzie, którzy potrzebują 5 godzin, ale niektórzy potrzebują 10-12 godzin. Codziennie kładź się spać o 21.00, a po obiedzie ucinaj sobie półgodzinną drzemkę.

4. Suplementacja i fitoterapia
- Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum)
Jako luźne zioło (do przygotowania herbaty) albo jako ekstrakt substancji czynnej (w postaci tabletek). Sprawdza się, gdy zmęczeniu towarzyszy przygnębienie. Stosuj 300 mg zawierającego 0,3% ekstraktu hiperycyny 3 x dziennie. Uwaga! Nie łącz go z antydepresantami. - Koenzym Q10
Przyjmuj 200-300 mg dziennie razem z posiłkiem. Koenzym Q10 to istotny składnik procesu produkcji energii na poziomie komórkowym. - Witamina B12
Codziennie przyjmuj 1000-5000 mikrogramów metylokobalaminy w postaci podjęzykowej. Bardzo skuteczne są też zastrzyki, przepisywane przez lekarza. - Witamina C
Wspomaga układ odpornościowy i jest wykorzystywana przez nadnercza do produkcji hormonów stresu. - L-karnityna
Zażywaj 2000 mg dziennie kilku podzielonych dawkach. Badania wykazały, że L-karnityna jest w stanie łagodzić przewlekłe zmęczenie. - D-ryboza
Zażywaj 5 gramów 2-3 x dziennie. Jest to naturalny cukier wspomagający proces produkcji energii w komórkach. - Żeń-szeń indyjski (Ashwagandha)
Stosowany w celu wspierania bezsenności, poprawia pamięć i myślenie, koncentrację oraz stymuluje układ odpornościowy. Codziennie sięgaj po 200 mg ekstraktu zawierającego 8% witanolidów. - Magnez
Ma kluczowe znaczenie przy produkcji energii w komórce. Uzupełniaj 250 mg 2-3 x dziennie. Uwaga! Jeśli wystąpi biegunka, zmniejsz dawkę.
5. Masaż
Masaż wzmacnia układy osłabione przez CFS, czyli układ odpornościowy, mięśniowy, krążenia, trawienny oraz limfatyczny. Niemal każdy rodzaj masażu przyniesie ulgę, jednak szczególnie polecany jest wykonany przez profesjonalnego masażystę drenaż limfatyczny, który pobudzi odpowiedź immunologiczną. Dotyki, czy to w postaci masażu, pieszczot, przytulania, mają bardzo pozytywny efekt — dając wrażenie, że nie jesteś sam ze wszystkim.
6. Akupresura
7. Terapia kolorami
Otaczaj się jasnymi i pozytywnymi kolorami lub obrazami (uważaj, czasem mniej znaczy więcej).
8. Aromaterapia
Wiele olejków eterycznych jest w stanie zmniejszyć poziom napięcia i złagodzić objawy depresji i przygnębienia.
Wszystkie wymienione poniżej olejki mogą być stosowane do inhalacji (w tym inhalacji parowej), a także do kąpieli, masażu oraz do użycia dyfuzora.
- Aby pobudzić układ mięśniowy i nerwowy, użyj olejku z lawendy, mięty pieprzowej lub rozmarynu.
- Olejki z geranium, bergamotki i neroli zwalczają zmęczenie wywołane depresją lub przygnębieniem.
- Olejek z drzewa herbacianego zwalcza bakterie, wirusy, grzyby, a przy okazji wzmacnia układ odpornościowy, co sprawia, że świetnie nadaje się do masażu limfatycznego.
- Aby się zrelaksować, sięgnij po olejki z róży, jaśminu, lawendy, bergamotki. Jeśli nie możesz uwolnić się od stresu, rozważ użycie dyfuzora, który przez cały dzień będzie wypełniać kojącym zapachem pomieszczenia, w których się znajdujesz.
9. Refleksologia

Ponieważ zespół przewlekłego zmęczenia jest chorobą ogólnoustrojową, najlepsze efekty przyniesie praca na całym obszarze stopy.
Jeśli chcesz się skupić na konkretnych objawach, zastosuj się do wskazówek:
- Chcesz pozbyć się zmęczenia?
Pracuj na obszarze odpowiedzialnym za nadnercza, przeponę, kręgosłup i wszystkie gruczoły. - Masz objawy depresji?
Skup się na obszarach odpowiedzialnych za kondycję głowy, gruczołów wydzielania wewnętrznego, spotu słonecznego i trzustki. - Masz podejrzenia wystąpienia hipoglikemii?
Pomocne (ale nie zastępujące innej terapii) może być masowanie obszaru odpowiadającego za trzustkę. - Masz problemy z niestrawnością?
Praca na obszarze wspomagającym wątrobę, pęcherzyk żółciowy i żołądek pomoże złagodzić nieprzyjemne objawy.
10. Inne zalecenia
- Codziennie rano wybieraj się na spacer, aby pobudzić układ odpornościowy, pozyskać witaminę D i pozbyć się przygnębienia i lęku, które często towarzyszą CFS.
- Nie przemęczaj się. Kiedy organizm mówi ci, że czas odpocząć, wysłuchaj go.
- Nie pal i nie bądź biernym palaczem.
- Oddychaj spokojnie i głęboko, by zrelaksować się i zredukować stres.
- Staraj się myśleć optymistycznie i skupiać się na pozytywach.